Hai danos sen indemnización?

Fai unhas semanas fixen unha enquisa en Twitter preguntando se por un tropezón accidental (sen responsabilidade aparente do establecemento) podía reclamarse unha indemnización e, para a miña sorpresa, a maioría respondeu que si: https://twitter.com/martinezavogada/status/1309200539452952578

Con independencia da alegría que me supón comprobar ese ánimo de preitear, o certo é que, para reclamar unha indemnización, hai que partir da base de que, na maioría dos casos, ten que intervir culpa ou neglixencia por parte do establecemento para que sexa considerado responsable do dano e, en consecuencia, proceda a indemnización (entre outras, Sentenzas do Tribunal Supremo de 6 de novembro de 2001, 17 de febreiro 2009 e 26 de outubro de 2011).

El que por acción u omisión causa daño a otro, interviniendo culpa o negligencia, está obligado a reparar el daño causado.

Artículo 1902 Código Civil.

Polo tanto, non basta que se teña producido un feito danoso para que xurda a obrigación de indemnizar. En supostos de caídas en establecementos abertos ao público, a xurisprudencia máis recente esixe a proba, tanto do nexo causal (a relación entre a acción ou omisión e o resultado danoso), como da culpa ou neglixencia do axente.

C) Como declaran las SSTS de 31 de octubre de 2006 , de 29 de noviembre de 2006 , de 22 de febrero de 2007 y 17 de diciembre de 2007 en relación con caídas en edificios en régimen de propiedad horizontal o acaecidas en establecimientos comerciales, de hostelería o de ocio, muchas sentencias de esta Sala han declarado la existencia de responsabilidad de la comunidad de propietarios o de los titulares del negocio cuando es posible identificar un criterio de responsabilidad en el titular del mismo, por omisión de medidas de vigilancia, mantenimiento, señalización, cuidado o precaución que debían considerarse exigibles.

Pueden citarse, en esta línea, las SSTS 21 de noviembre de 1997 (caída por carencia de pasamanos en una escalera); 2 de octubre de 1997 (caída en una discoteca sin personal de seguridad); 12 de febrero de 2002 (caída durante un banquete de bodas por la insuficiente protección de un desnivel considerable); 31 de marzo de 2003 y 20 de junio de 2003 (caída en una zona recién fregada de una cafetería que no se había delimitado debidamente); 26 de mayo de 2004 (caída en unos aseos que no habían sido limpiados de un vómito en el suelo); 10 de diciembre de 2004 (caída en las escaleras de un gimnasio que no se encontraba en condiciones adecuadas); 25 de marzo de 2010 (caída de una señora de 65 años, afectada de graves padecimientos óseos y articulares, al entrar en un restaurante y no advertir un escalón en zona de penumbra y sin señalización).

Sentenza do Tribunal Supremo de 31 de maio de 2011.

Ándate con ollo cos “riscos xerais da vida”

Non existe dereito á indemnización cando a caída debeuse á distracción do prexudicado ou explícase dentro do marco dos riscos xerais da vida, por tratarse dun obstáculo que se atopa dentro da normalidade ou ten carácter previsible para a vítima.

Es más, la teoría del riesgo como sustentadora de una exigencia de responsabilidad extracontractual que esgrime como apoyo de su pretensión la parte recurrente, es aplicable solamente a los supuestos de daños generados como consecuencia del desarrollo o ejercicio de actividades peligrosas, que no lo serán aquellas cuando se trate del ejercicio de una actividad inocua y desprovista de peligrosidad alguna, como es el entrar en edificio público.

Y se demuestra esa falta de peligrosidad, desde el instante mismo que por aquel lugar deambulaban, como ya se ha plasmado, en el momento del accidente numerosas personas que no sufrieron el más mínimo percance

Sentenza do Tribunal Supremo 13 de marzo de 2002.

Es un criterio de imputación del daño al que lo padece la asunción de los riesgos generales de la vida (STS 21 de octubre de 2005 y 5 de enero de 2006), de los pequeños riesgos que la vida obliga a soportar (SSTS de 11 de noviembre de 2005 y 2 de marzo de 2006) o de los riesgos no cualificados, pues riesgos hay en todas las actividades de la vida (STS 17 de julio de 2003)…

…No puede apreciarse responsabilidad en los casos en los cuales la caída se debe a la distracción del perjudicado o se explica en el marco de los riesgos generales de la vida por tratarse de un obstáculo que se encuentra dentro de la normalidad o tiene carácter previsible para la víctima.

Sentenza do Tribunal Supremo 149/2007, de 22 de febreiro.

Finalmente, en cuanto a la jurisprudencia de esta Sala sobre la responsabilidad por riesgo en  relación con el art. 1902 CC, conviene destacar, ante todo, que nunca se ha llegado al extremo de  erigir el riesgo en fuente única de responsabilidad con fundamento en dicho precepto (SSTS 6-9-05  17-6-03, 10-12-02 y 6-4-00); lejos de ello, debe excluirse con fuente autónoma de tal  responsabilidad el riesgo general de la vida (STS 5-1-06 con cita de las de 21-10 y 11-11-05), los  pequeños riesgos que la vida obliga a soportar (STS 2-3-06 que también cita la de 11-11-05) o los  riesgos no cualificados, pues riesgos hay en todas las actividades de la vida (STS 17-7-03).

Más concretamente en relación con caídas en edificios en régimen de propiedad horizontal o acaecidas en establecimientos comerciales, de hostelería o de ocio, muchas sentencias de esta Sala anteriores a la ahora recurrida en casación ya exoneraron a la comunidad de propietarios o a los titulares del negocio demandados cuando la caída se había debido a la distracción del perjudicado por no advertir un obstáculo que se encontrara dentro de la normalidad (así, SSTS 28-4-97 y 14-11-97)…

Sentenza do Tribunal Supremo 1100/2006, de 31 de outubro.

No puede apreciarse responsabilidad en los casos en los cuales, como el que nos ocupa, la caída se debe a la distracción del perjudicado o se explica en el marco de los riesgos generales de la vida por tratarse de un obstáculo que se encuentra dentro de la normalidad o tiene carácter previsible para la víctima, cual es un jardín en el que se van exponiendo las figuras que el visitante puede contemplar, incluso acercarse, pero actuando con el cuidado y diligencia que cualquier persona normal habría de tener, por ejemplo cuando se arrima a cualquier obstáculo que impide el paso (por ej. cuando se tropieza con la pata de una silla al caminar o la esquina de una mesa).

A falta de tales elementos, el daño se ha de imputar a quien lo ha padecido como un resultado de los riesgos comunes, no extraordinarios ni cualificados, de la vida, el fallo de la sentencia recurrida ha de considerarse plenamente ajustada a derecho, no habiéndose infringido el artículo 1902 del Código Civil, cuyas consecuencias, por consiguiente, han de ser puestas a su cargo.

Sentenza da Audiencia Provincial de Pontevedra de 24 de outubro de 2019 .

Exemplos de riscos xerais da vida:

  • Cliente dun restaurante que se dirixía ao baño e caeu por un chanzo que debía coñecer (Sentenzas do Tribunal Supremo de 28 de abril de 1997, 14 de novembro de 1997, 30 de marzo de 2006).
  • Caídas sen proba de la culpa ou neglixencia dos demandados (Sentenzas do Tribunal Supremo de 6 de xuño de 2002, 13 de marzo de 2002, 26 de xullo de 2001, 17 de maio de 2001, 7 de maio de 2001).
  • Caídas na escaleira dun centro comercial, nas escaleiras dun hotel, no terreo anexo a unha obra e nunha discoteca, respectivamente (Sentenzas do Tribunal Supremo de 6 de febreiro de 2003, 16 de febreiro de 2003, 12 de febreiro de 2003, 10 de decembro de 2002).
  • Dano na man pola porta xiratoria dun hotel (Sentenza do Tribunal Supremo de 17 de xuño de 2003).
  • Caída dunha persoa que tropezou cunha mangueira dos servizos municipais de limpeza que non supoñía un risco extraordinario e era manexada por operarios con prendas identificables (Sentenza do Tribunal Supremo de 2 de marzo de 2006).
  • Caída en exposición de mobles por tropezo con chanzo de separación de nivel perfectamente visible (Sentenza do Tribunal Supremo de 31 de outubro de 2006).
  • Caída nun bar (Sentenza do Tribunal Supremo de 29 de novembro de 2006).
  • Caída nun mercado por estar o chan mollado da chuvia (Sentenza do Tribunal Supremo de 22 de febreiro de 2007).
  • Caída á saída dun supermercado (Sentenza do Tribunal Supremo de 30 de maio de 2007).
  • Caída dun ciclista durante unha carreira pola grava existente na baixada dun porto  (Sentenza do Tribunal Supremo de 11 de decembro de 2009).

E non te poñas nunha situación de risco

Non te poñas nunha situación de risco, sobre todo se non queres quedar danado e sen indemnización que poida paliar, polo menos en parte, ese sufrimento. Cando a culpa da vítima é a única causa do dano, non existirá máis responsable que ela mesma.

La culpa de la víctima exonera al agente, cuando es único fundamento del resultado, rompiendo el nexo causativo, pues por manifiesto ha de tenerse que en tal supuesto no autorizan la condena de otro el precepto legal, la equidad, ni la lógica.

Sentenza do Tribunal Supremo de 27 de maio de 1982

La conducta arriesgada o de distracción de la lesionada ante un elemento delimitador perfectamente visible y evitable si en lugar de cruzar a través del mismo hubiera optado por hacerlo por otro lugar.

Sentenza da Audiencia Provincial de Murcia 208/2011, de 18 de abril

Conclusión

Baseándose no anterior, o Xulgado resolveu o noso asunto, sobre o que preguntara en Twitter, razoando que, da proba practicada, non se pode deducir a existencia dunha neglixencia por parte do titular do establecemento, sendo aplicable o criterio sobre asunción de riscos ordinarios ou xerais da vida ás lesións causadas ao tropezar contra un pivote de sinalización por distracción da vítima.

Tags:

Comments are closed

Categorías
Arquivo
Esta web utiliza cookies propias y de terceros para su correcto funcionamiento y para fines analíticos. Al hacer clic en el botón Aceptar, acepta el uso de estas tecnologías y el procesamiento de tus datos para estos propósitos. Más información
Privacidad